VAN BOENDAELE, Jan

Brabantsche yeesten

Van den stride te Bovines.

Dat VIII Capittel.

…..
Int naeste jaer, na dat die dinc

Heinrike aldus verghinc,

Quam keiser Otto, te waren,

Neder tote Tricht ghevaren,

Ende nam te wive, hore ic lien,

Hertoghe Heinrics dochter Marien;

Ende Otte ende Heinric, tien stonden,

Worden met vrientscappen sere onderbonden,

Ende worden oec alsoe beraden,

Dat si staen wouden te staden

Van Vlaendren den grave Ferrant;

Want die coninc van Enghelant

Hads hem ghebeden, vriendelike.

Ieghen den coninc van Vrancrike

Quam doen die grave Ferrant,

Met al der hulpen dien hi vant,

Tenen stride van groter pinen,

Bi der brugghe van Bovinen,

Daer die coninc, sonder waen,

Dese vier graven heeft ghevaen

Van Vlaendren, van Bonen, van Hollant,

Ende des conincs broeder van Enghelant.

Keiser Otte, die grote here,

Ende Heinric hertoghe, sijn swere,

Hilden hem, onder hen tween,

Met haren volke soe vaste in een,

Dat si bleven onghevaen,

Ende den coninc sijn ontgaen.

Twelfhondert ende xiiij doen

Screefmen dat carnatioen,

Ende Heinric hadde doen, alsmen leest,

Dertich jaer hertoghe gheweest;

Ende hier na, over vier jaer,

Wart die soene ghemaect claer

Tusschen Heinrike ende bisschop Hughen.

Dus hore ic den boeken tughen.

…..


Der Leken Spiegel

…..
‘Ghesellen, seker, ghi segt waer:

Doe ic sach mit minen oghen

Dat beide u gheesten vloghen,

Deen ten hemel, dander ter hellen,

Ic waende wel, goede ghesellen,

Dat ghi niene sout sijn weder comen.

Daer omme so hebbic ghenomen

Den coeke ende hebben ghegheten;

Maer, ghesellen, haddic gheweten

Dat ghi weder sout sijn comen hier,

Die coeke laghe noch int vier;

Want men seit: die daerwaert vaert,

Dathi niemeer en comt harwaert.’

…..
Voorcoop, perseme ende scalke neringhe

Ende vele ongheloofder dinghe

Hantieren poorters ghaerne.

Dobbelspel, overspel ende tavaerne,

Hovaerde ende ghiericheit mede,

Dits gherne der poorters zede.

Om ghewin gapen talre stont,

Ghelijc als een hongherich hont

Die sine begheerte ende al sine joye

Te legghene pleecht aen sine proye,

Als een swijn dat altoos gaet

…..
Hore mi nu, dorpman,

Ende legt hier dinen sin an.

Du die leves op dinen acker,

Ende te dinen labore best wacker,

Du best also seker, sijts gewes,

Alse paeus ofte bisschop es,

Lantsheren ofte ander papen,

Die altoes plucken ende rapen

Dine pine ende dinen arbeyt,

Daer du om storts dijn sweyt.

…..
Du volre, wever, coepman,

Scoenmaker, cledermaker, stierman,

Ende alle die arbeyds pleghen,

Die hier vanden minsten sijn gheweghen

Ende met pinen wint u brodekijn,

Ghi selt ghinder vanden meesten sijn,

Ende vele meerre, dat wetic wale,

Dan deken, prelate ofte officiale,

Die u versmaden ofte verdrucken,

Ende u goedeken hier afplucken.

…..
Om dat die leeke van allen zaken

Rime ende dichte willen maken

Ghelijc clerken, dat wonder es,

So hebbic mi bewonden des

Dat ic nu wil bringhen voort

Wat enen dichter toe behoort,

Die te rechte sal dichten wel;

Want dichten en is gheen spel.

Drie pointen horen toe

Elken dichtre, ende segghe u hoe:

Hi moet sijn een gramarijn,

Warachtich moet hi ooc sijn,

Eersaem van levene mede:

So mach hi houden dichters stede.

Gramarie is deerste sake;

Want si leert ons scone sprake,

Te rechte voeghen die woorde

Elc na sinen scoonsten accoorde,

Te rechte scriven ende spellen

Ende dat pointelijc voort vertellen.

Men sal ooc voren versinnen,

Hoemen dat dicht zal beghinnen,

Middelen ende daer toe enden,

Ende uter materien niet wenden.

Dat prohemium int beghin

Sal verstandenisse hebben in

Van datter volghet na;

Auctoriteite, alsic versta,

Ende exemple daer toe mede

Sullen hebben propre stede,

Daer hem behoort te stane

Na datter materien hoort ane;

Dat einde vanden dichte sal

Dat voorste besluten al,

Ende daer toe setten proper woort

Also tier materien hoort.

Aldus moet die dichtre sijn

Van rechte een gramarijn;

Want die niet en versinnet des

Wat consten gramarie es,

Alse leecke liede, die en moghen

Te goeden dichters niet doghen;

Want sine hebben gheen fundament

Daer men recht dichten in kent.

Wat helpter vele of ghelesen?

Hi moet een gramarijn wesen

Ende te minsten connen sine parten:

Dat is tbeghin van allen arten:

Die des niet en weet, sijts ghewes

Dat hi gheen goet dichter en es

Noch dichter ooc en mach sijn,

Is hi Walsch, Dietsch of Latijn.

…..