PAARDEKOOPER, Piet C.

Toespraak Leuven

(nooit gehouden wegens publiek spreekverbod)

Dames en heren,

…..
Maar behalve dat eerste doel - geen Franse preken meer in Vlaanderen - kunnen we dit jaar nog een tweede bereiken. Er is al vaker over gepraat: de tijd is er volop rijp voor. Ik vraag uw aandacht voor een zeer belangrijke kwestie: het onderwijs in het Frans op uw lagere scholen. Op het ogenblik wordt er in de Nederlandse Tweede Kamer een zeer groot wetsontwerp behandeld waarbij vrijwel het hele Nederlandse onderwijs opnieuw geordend wordt: de zg. Mammoetwet. Een van de zeer belangrijke en kostbare winstpunten daarvan is de sterke vermindering van het aantal lesuren in het Frans op de Middelbare Scholen. Die vermindering was allang dringend nodig, omdat het Frans sinds Frankrijk de laatste oorlog zo smadelijk verloren had als diplomatieke taal vrijwel vervangen was door het Engels. Militair, ekonomisch en politiek is Frankrijk net als Belgïe en Nederland door de Engelssprekende landen op de been geholpen. De grote beslissingen in de wereldpolitiek komen niet meer zoals vroeger van Frankrijk, maar van Rusland en Amerika, in mindere mate van Engeland en Kommunistisch China. Een enorm prestigeverlies voor het Frans was daarvan het gevolg: het Engels wordt ook in Frankrijk zelf steeds meer geleerd en gesproken. De bekende Franse taalkundige André Martinet schreef een paar jaar geleden: 'Een Engelsman kan z'n leven doorbrengen in de hotels van de Azuurkust zonder één woord Frans te spreken'. Vandaar dat het aantal lesuren Frans in allerlei landen voortdurend afneemt, ook in Nederland. Dat is punt één. Punt twee is dit: de normale toestand is in alle landen van de wereld dat de mensen er van nature een dialekt spreken maar dat ze op school uitvoerig onderricht krijgen in hun kultuurtaal, hun AB, net zolang tot ze dat mondeling en schriftelijk volkomen beheersen. Tachtig jaar geleden bestond er in Vlaanderen praktisch nog geen AB Nederlands. Men had er een verkeerde taal ingevoerd als kultuurtaal: het Frans, en die werd met grote energie op school aan de kinderen geleerd. Nu hebben we sinds tientallen jaren in leren zien dat daarmee een groot onrecht gepleegd is en de bedoeling van de taalwetten is kort en krachtig: herstel van de natuurlijke toestand. Boven de Nederlandse dialekten in België hoort het Nederlands AB, het ABN dus en niet meer het AB Frans. Dat ABN moet nu dus voortaan met grote energie op school aangeleerd worden, net zo lang tot de kinderen die taal mondeling en schriftelijk volkomen beheersen. Het is begrijpelijk dat lang niet alle mensen direkt begrepen hebben dat het hier eigenlijk om ging. Het is ook normaal dat vooral oudere mensen enige moeite hebben om helemaal aan deze nieuwe gang van zaken te wennen. Dat neemt niet weg dat we duidelijk moeten maken dat dit de weg is die Vlaanderen zo vlug mogelijk af moet leggen, wil het uit de moeilijkheden komen waaraan het door andermans schuld geraakt is. Er zijn nog altijd vrij veel Lagere Scholen in Vlaanderen waar de kinderen Frans krijgen. Welnu: ik doe een dringend en hartstochtelijk beroep op alle Vlamingen - schoolhoofden, onderwijzers en ouders van schoolgaande kinderen - om per 1 september aanstaande elk onderwijs in het Frans op de Lagere school radikaal af te schaffen en kostbare uren die daardoor vrijkomen te besteden aan het Nederlands. Ik doe een speciaal beroep op de Nederlandstalige pers in uw land om deze grote aktie met geestdrift te steunen. Geloof me: het is nu het ogenblik ervoor. Hoe zijn de resultaten van het tegenwoordig onderwijs? De lagere school leert de kinderen een klein mondje Nederlands en wat Franse woordjes. Na hun Lagere School spreken de kinderen geen fatsoenlijk Frans - en dat is op zich heel prettig - maar ook geen fatsoenlijk Nederlands, en dat is rampzalig. We moeten niet van twee walletjes tegelijk willen eten. Het is natuurlijk niet de schuld van de onderwijzers dat de resultaten zo droevig zijn, het is de schuld van het systeem. Welnu: de ouders hebben het in hun macht om dit dwaze systeem te veranderen. Radikale afschaffing van elk woord Frans onderwijs op de Lagere School is dé onmisbare voorwaarde voor sanering van deze ziekte. Laat u niet door schijnargumenten verleiden; houd voet bij stuk. Aan de plaats van het Frans bij het Middelbaar Onderwijs bij u tornt voorlopig nog niemand. Ik kan me voorstellen dat iemand m'n politieke opvattingen volkomen waardeloos vindt en als argument gebruikt dat politiek m'n vak niet is. Inderdaad. Maar taalkunde is m'n vak wél en taalonderwijs eveneens. In de Vlaamse, Brabantse en Limburgse dialekten voel ik me heel biezonder thuis en sinds 25 jaar interesseer ik me voor de verhouding tussen ABN en dialekt. Ik mag dus in alle bescheidenheid zeggen dat ik me vokomen verantwoord voel door dat klemmende beroep dat ik op alle betrokken partijen doe en ik vanwege het grote belang van de kwestie graag nog 's herhaal: laat het in Vlaanderen vanaf het komende schooljaar - vanaf september dus - definitief afgelopen zijn met elke Franse les op de Lagere School. Daaraan voeg ik nog dit toe: het is een verzoek aan alle gemeentebesturen, vooral aan die van de grote steden in Vlaanderen. Help de onderwijzers in hun moeilijke taak door waar het maar kan praktische kursussen te organiseren in volmaakt ABN-gebruik. Ik neem aan dat Vereniging voor Beschaafde Omgangstaal u daarin heel graag zal willen helpen vooral de jongere die niet meer tevreden zijn met een kompromistaal tussen dialekt en ABN, maar die alleen het fijste en het zuiverste Nederlands nog goed genoeg vinden om aan de kinderen te leren.

…..
De Nederlandstaligen vormen een kultuurgebied van ruim 17 miljoen mensen die zich steeds meer bewust worden van hun waarde en hun kracht, die steeds minder zullen dulden dat ze vernederd en onbeschoft behandeld worden. Ons ideaal is zonder de minste twijfel dat we rustig in vrede mogen leven naast de kultuurgebieden die ons begrenzen. het is voor niemand van ons prettig om tijd, geld en kracht te moeten besteden aan een taalstrijd die ons opgedrongen wordt door de agressie waarvan ons kultuurgebied het slachtoffer is. Niemand van ons denkte eraan om Waver te annekseren of om Luik tot een ééntalig-Nederlandse stad te maken. Het zijn altijd de anderen die delen van òns taalgebied willen veroveren. Ik hoef u dat niet te zeggen. Men dwingt ons tot de strijd zoals de Duitsers ons militair de strijd dwongen in 1940. Welnu: dan zullen we die strijd ook aanvaarden in de grootst mogelijke eensgezindheid en met het vaste voornemen om niet te rusten voor hij definitief geëindigd is met de nederlaag van de dwaze overmoedigen die uit het verleden niets hebben willen leren, met de nederlaag van hun taal- en kultuurdiscriminatie, van hun kulturele waan, met de definitieve beveiliging van ons hele kultuurgebied, onverschillig of het binnen Nederland, België of Frankrijk ligt. Ik dank u.