ANONIEM – Plakkaat van Verlatinghe

Het 'Plakkaat van Verlatinghe' (1581)

Plakkaat van de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden, waarbij zij de koning van Spanje vervallen verklaren van de soevereiniteit en heerschappij over de Nederlanden om de reden hieronder vermeld.

Het is voor iedereen duidelijk dat een koning door God aan het hoofd van zijn onderdanen is geplaatst om hen te beschermen tegen alle onrecht, leed en geweld. God heeft immers de onderdanen niet geschapen ten behoeve van de vorst, om hem in alles wat hij beveelt als slaven te dienen. Integendeel de vorst is er voor zijn onderdanen. Zonder hen zou hij geen vorst zijn. Hij is er om rechtvaardig en billijk te regeren, te verdedigen en lief te hebben als een vader zijn kinderen. Hij zal hel met inzet van zijn leven verdedigen.

Wanneer hij dat niet doet, maar in plaats van zijn onderdanen te beschermen hen onderdrukt, hen overmatig belast en berooft van hun vrijheid, privilegies en oude gewoonterechten, over hen wil heersen als over slaven, moet zo iemand niet als een vorst, maar als een tiran beschouwd worden. De onderdanen hebben dan het recht om hem niet langer als vorst te erkennen, maar hem af te zetten en in zijn plaats een ander soeverein te kiezen om hen te beschermen. Dat zou niet verkeerd zijn.

Zo moet het ook in de Nederlanden gebeuren, die altijd geregeerd werden volgens de eed die de vorst bij aanvaarding van zijn regering aflegde, in overeenstemming met de privilegies en gewoonterechten. Daarom maken wij bekend dat wij, door de uiterste nood gedwongen, na onderling overleg en met algemene stemmen de koning van Spanje vervallen verklaren van zijn heerschappij, jurisdictie en erfelijke aanspraken op deze landen.

hertogdom Brabant

hertogdom Gelre en graafschap Zutphen

graafschap Vlaanderen

graafschap Holland

graafschap Zeeland

heerlijkheid Friesland

heerlijkheid Mechelen

heerlijkheid Utrecht