GEZELLE, Guido


O wilde en onvervalste pracht

Alre creature sake ende yersticheit

Ruusbrouck, Bruloft, blz. 108

O wilde en onvervalste pracht

der blommen, langs de watergracht!

Hoe geren zie ik u, aangedaan

zo ’t God geliefde, in ’t water staan!

Geboren, arg- en schuldeloos,

daar God u eens te willen koos,

daar staat ge: en, in de zonneschijn,

al dat gij doet is blomme zijn!

’t Is wezen, ’t geen mijn oge aanziet,

’t Is waarheid, en ge ’n dobbelt niet;

en die door u mijn hert verblijdt,

is enkel, zo gij enkel zijt!

Hoe stille is ’t! ’t En verwaait met al

geen bladje, dat ons storen zal;

geen rimpelke in ’t lief gelaat

des waters, dat vol blommen staat;

geen wind, geen woord: rondom gespreid,

al schaduwe, al stilzwijgendheid!

Dan, diepe, diepe in ’t water, blauwt,

half groen geblest, de hemelvout;

en, priemend’ hier en daar vergaat

een langgesponnen zonnedraad.

Hoe eerbaar, edel, schone en fijn

kan toch een enkele blomme zijn,

die al’ met eens, en zorgloos, uit

de hand van heure Schepper spruit!

Door Hem, en door geen mensenhand,

lag hier een nederig zaad geplant;

door Hem, op dezen ogenblik,

ontlook het, en die troost heb ik,

dat, blomme, gij mij bidden doet,

en wezen zo ik wezen moet:

aanschouwende en bevroedende in

elk uiterste einde ’t oerbegin,

de grond van alles; meer gezeid,

maar nog niet al: Gods eerstigheid!

Pisseblommen

’t Weer is helder lauw en zoet

zo ’t niet elke dag en doet.

Laat mij in de groene weiden,

bij de hand, u henen leiden,

‘k zal u blomkes nu en dan

togen* en gij zult daarvan

laten dit en dat mij klappen

nopens blomkes eigenschappen.

’t Blomke dat ik liefst van al

zie en altijd blijven zal

geren zien zo lang er bloeien,

ziet het daar beneên u groeien,

reis en reis** met de eerde, daar

strekt zijn zedig loofgeblaâr

en men ziet zijn groen verterre***

maar van bij en nooit van verre.

Wilt gij weten hoe ze nommen?

’t Zijn, met oorlof, pisseblommen.

* tonen, ** gelijk, *** gedaante


Ik wens u

Ik wens u een jaar,

dat zacht als zijde is;

ik wens u een jaar,

dat blank en blijde is;

ik wens u een jaar

dat ver van krank is,

een deugdelijk jaar,

zo breed als ’t lang is;

ik wens u een jaar,

dat, als ’t voorbij is,

een zalig jaar

voor u en mij is;

…..


Mijn hert is als een blomgewas

Mijn hert is als een blomgewas,

dat, opengaande of toegeloken,

de stralen van de zonne vangt,

of kwijnt en pijnt en hangt gebroken!

Mijn hert gelijkt het jeugdig groen,

dat asemt in de dauw des morgens;

maar zwakt, des avonds, moe geleefd,

vol stof, vol weemoeds en vol zorgens!

Mijn hert is als een vrucht, die wast

en rijp wordt, in de schaûw verholen,

aleer de hand des najaars heeft,

te vroeg, eilaas, de boom bestolen!

Mijn hert gelijkt de sterre, die

verschiet, en aan de hoge wanden

des hemels een sparke strijkt,

die, eer 'k heraêm, houdt op van branden!

Mijn herte slacht de regenboog,

die, hoog gebouwd dóór al de hemelen,

welhaast gedaan heeft rood en blauw

en groen en geluwe en peers te schemelen!

Mijn hert... mijn herte is krank, en broos,

en onstandvastig in 't verblijden;

maar, als 't hem wel gaat éénen stond,

't kan dagen lang weer honger lijden!

Hoe schoon de morgendauw

Hoe schoon de morgendauw,

hoe schoon de verse blommen,

hoe schoon de zonnestraal,

die door die druppel beeft;

hoe schoon moet ginder zijn

dat hier wij schoonheid nommen,

en dat maar een glimp

van de Opperschoonheid heeft!


Een bonke keerzen kind

Aan Eugene Van Oye

Een bonke keerzen kind!

Een bonke keerzen kind,

gegroeid in de glans

en ‘t goudene licht

des zomers!

Vol spannende zap,

vol zoet,

vol zuur,

vol zijpelende zap,

vol zoetheid!

Ze blonken aan de stamme,

ze spraken waar ze stonden:

"Plukt ons, plukt ons,

plukt ons,

plukt en laaft uw dorst,

rijpe zijn wij en schone!"

Neigend hongen ze,

zwinkelend

in de wind,

de lauwe wind

des zomers.

"Plukt ons, plukt ons,

plukt ons!"

Riepen ze en ‘k plukte ze

en ze woegen zo zwaar:

de zegen des Heeren woeg op hen.

Neemt en dankt Hem

die ze gemaakt heeft,

die ze deed worden,

dankt Hem, dankt Hem,

dankt Hem!

Kijk naar de Hemel,

daar is Hij,

daar is,

God!

De ogen omhoge,

gelijk de vogel

die drinkt

en ‘t schuldeloos hoofdeke om-

hoge heft,

dankt Hem, dankt Hem...

Dankt Hem!

Trouw als ‘t arreme dier,

trouw als ‘t loof en de vruchten,

trouw als ‘t blommeke,

trouw als

‘t zandeke onder de voet,

bedankt Hem!

o Geniet, ‘t is zo zoet, ‘t is zo zoet

een vrucht te genieten die

rijpe is,

en vreugd en dank

te voelen rijzen in het herte!

Leert de tale die spreekt

uit monden duizende, en altijd

roept: "Den Heere zij

dank:

dank om het leven,

dank om het licht,

dank om het licht en het leven,

dank om de lucht en het licht

en het zien en het horen

en al!

Dank zij den Heere!"

Een bonke keerzen kind,

een gloeiende bonke...be-

dankt Hem!


Hiawadha (naar LONGFELLOW )
…..
Op de vierde dag vastte en

lag hij krachtloos in zijn wigwam;

en, van op zijn loverbedde,

keek zijn half ontloken oge nu,

vol van schaduwe en droomgeschemer,

over 't duizelig zwemmend voorland,

over 't glimmen van het water,

naar 't te Gode gaan des zonlichts.

En een jonkheid kwam genaderd,

heel omkleed met groen en geluw,

door het purperwendig deemster

van de slapengaande zonne;

groene vederen droeg zijn voorhoofd,

over 't gulden, lijzig hoofdhaar.

Staande naast de open deurweg,

keek hij lange op Hiawadha,

mededogende en vol deernisse

op zijn krachtloos lijf en wezen,

en hij zuchtte alzo de wind doet

door de toppen van de bossen,

‘Al uw bidden, Hiawadha,

geldt omhoog daar, in de hemel,

want gij niet, gelijk alle anderen,

bidt om rappigheid in 't jagen,

noch bedreven hand aan 't vissen,

noch om zegen toen daar kamp valt,

of vermaardheid in de oorlog,

maar om 't geen den volke goed is,

om de voorspoed van de volkeren.
…..


’s Avonds zie ‘k de sterren geren

‘s Avonds zie ‘k de sterren geren,

die daar zitten, hoog en fijn,

als ik, moe van ‘t lastig weren

onder ‘s arbeids leed en pijn,

een oogslag naar omhoog

buiten ‘s werelds enden sla,

en mij eens de hemel toog

nog, aleer ik slapen ga.

Al de lieden rusten neerstig:

hier en daar nog een die tiert,

en de blijdschap van het geerstig

hommelsap te late viert.

Duister is ‘t alom en dovig,

niet en zegt mij de aarde meer:

nu is ‘t dat ik mij gelovig

opwaarts naar de hemel keer.

Vaart mij wel dan, slaapt in vreden,

g’ hebt mij lang genoeg geplaagd,

wereld, met uw’ lastigheden:

neen, ge ‘n zult, eer ‘t morgen daagt,

mij geen banden meer doen dragen;

vrij eens wilt het herte mijn

rijdend op de hemelwagen,

rustend in de sterren zijn!


De avond komt zo stil

De avond komt zo stil, zo stil

zo traagzaam aangetreden,

dat geen en weet, wanneer de dag

of waar hij is geleden.

‘t Is avond, stil... en, mij omtrent,

is iets, of iemand, onbekend,

die, zachtjes mij beroerend, zegt:

"‘t Is avond en ‘t is rustens recht."

De bomen dragen gans de locht

vol groen, nog onbestoven;

en ‘k zie, zo dicht hun' blaren staan,

nog nauwlijks deur de hoven;

‘k en hore niets, al om end om,

van ‘t zoetgekeelde vogelendom,

‘t en zij, het donker loof beneên,

de nachtegaal zijne avondbeên.

Hij zingt! Ach, wist hij zelf hoe schoon

hij zingt! Het is onwetend,

dat zingend hij mijn oren boeit,

en aan zijn' kele ketent.

Ach, wist hij ‘t geen ik wetend ben:

dat dankbaar ik toch wete en ken

wie hem zijn' tale, en mij daaraf

‘t genoegen en ‘t genieten, gaf!

Hoe lieflijk zingt hij! Maar, wat hoor

eensgangs ik ginder gekken?

Wat is ‘t, dat her end weder her

verergerend gerrebekken?

Och, vorsenvolk, in ‘t waterwied,

houdt op! En stoort de stilte niet:

laat horen mij dat leutig slaan...

En, kwelgediert, houdt op voortaan!

Hebt daar!... Het speit, de steen rondom,

en, uitgestrekter schenen,

zijn al de vorsen, diep in ‘t goor,

in ‘t zwijgend goor verdwenen!...

Eilaas, de nacht en ‘t donker zijn

bezitten nu de zanger mijn:

noch nachtegaal, noch ruit noch muit,

en hoor ik meer... ‘t is uit, ‘t is uit!


Weet gij waar de wind geboren is

Numquid nosti semitas nubium? (Boek Job 37:16)

Weet gij waar de wind geboren,

waar de dauw geboren is?

Weet gij kunstig op te sporen

wat hierbij, hierboven is?

Weet gij wat de sterren zijn, en

wat de zon, de mane? Wat

in de bergen, in de mijnen

ligt, en in de zee bevat?

Weet gij iets klaar uit te leggen

van al ‘t geen me u vragen kan?

Antwoordt dan en wilt mij zeggen:

Dichten... wat is dichten dan?


‘k Hore tuitend' hoornen

‘k Hore tuitend' hoornen en

de navond is nabij

voor mij:

kinderen; blij en blonde, komt,

de navond is nabij,

komt bij:

zegene u de Alderhoogste, want

de navond is nabij,

komt bij:

‘k hore tuitend' hoornen en

de navond is nabij,

voor mij!


Gij badt op enen berg

Gij badt op enen berg alleen,

en… Jesu, ik en vind er geen

waar ‘k hoog genoeg kan klimmen

om U alleen te vinden:

de wereld wilt mij achterna,

alwaar ik ga

of sta

of ooit mijn ogen sla;

en arm als ik en is er geen,

geen een,

die nood hebbe en niet klagen kan;

die pijne, en niet gewagen kan

hoe zeer het doet!

o Leert mij, arme dwaas, hoe dat ik bidden moet!

Ego Flos

Ik ben een blomme

en bloeie voor uwe ogen,

geweldig zonnelicht,

dat, eeuwig onontaard,

mij, nietig schepselke,

in 't leven wilt gedogen

en, na dit leven, mij

het eeuwig leven spaart.

Ik ben een blomme

en doe des morgens open,

des avonds toe mijn blad,

om beurtelings, nadien,

wanneer gij, zonne, zult,

heropgestaan, mij nopen,

te ontwaken nog eens of

mijn hoofd de slaap te biên.

Mijn leven is

uw licht: mijn doen, mijn derven,

mijn'hope, mijn geluk

mijn enigste en mijn al;

wat kan ik, zonder u,

als eeuwig, eeuwig sterven;

wat heb ik, zonder u,

dat ik beminnen zal?

'k Ben ver van u,

ofschoon gij, zoete bronne

van al dat leven is

of immer leven doet,

mij naast van al genaakt

en zendt, o lieve zonne,

tot in mij diepste diep

uw aldoorgaande gloed.

Haalt op, haalt af!...

ontbindt mijn aardse boeien:

ontwortelt mij, ontdelft

mij...! Henen laat mij,... laat

daar 't altijd zomer is

en zonnelicht mij spoeien

en daar gij, eeuwige, ééne,

alschone blomme, staat.

Laat alles zijn

voorbij, gedaan, verleden,

dat afscheid tussen ons

en diepe kloven spant;

laat morgen, avond, al

dat heenmoet, henentreden,

laat uw oneindig licht

mij zien, in 't Vaderland!

Dan zal ik voor...

o neen, niet voor uw ogen

maar naast u, nevens u,

maar in u bloeien zaan;

zo gij mij, schepselke,

in 't leven wilt gedogen;

zo in uw eeuwig licht

me gij laat binnengaan!



Moederke

‘t En is van u

hiernederwaard,

geschilderd of

geschreven,

mij, moederke,

geen beeltenis,

geen beeld van u

gebleven.

Geen tekening,

geen lichtdrukmaal,

geen beitelwerk

van stene,

‘t en zij dat beeld

in mij, dat gij

gelaten hebt,

allene.

o Moge ik, u

onweerdig, nooit

die beeltenis

bederven,

maar eerzaam laat

ze leven in

mij, eerzaam in

mij sterven.

Dien Avond en die Roze

‘k Heb menig menig uur bij u

gesleten en genoten,

en nooit en heeft een uur met u

me een enkle stond verdroten.

‘k Heb menig menig blom voor u

gelezen en geschonken,

en, lijk een bie, met u, met u,

er honing uit gedronken;

maar nooit een uur zo lief met u,

zo lang zij duren koste,

maar nooit een uur zo droef om u,

wanneer ik scheiden moste,

als de uur wanneer ik dicht bij u,

dien avond, neergezeten,

u spreken hoorde en sprak tot u

wat onze zielen weten.

Noch nooit een blom zo schoon, van u

gezocht, geplukt, gelezen,

als die dien avond blonk op u,

en mocht de mijne wezen!

Ofschoon, zo wel voor mij als u,

- wie zal dit kwaad genezen? -

een uur bij mij, een uur bij u

niet lang een uur mag wezen;

ofschoon voor mij, ofschoon voor u,

zo lief en uitgelezen,

die roze, al was ‘t een roos van u,

niet lang een roos mocht wezen,

toch lang bewaart, dit zeg ik u,

‘t en ware ik ‘t al verloze,

mijn hert drie dierbre beelden: u

dien avond - en - die roze!

Traagzaam trekt de witte wagen

Traagzaam trekt de witte wagen

door de stille strate toen,

en 't is wenen, en 't is klagen

dat ze bin' de wijte doen!

Stap voor stap, zo gaan de peerden,

traagzaam, treurig, stille en stom,

en zij kijken, of 't hun deerde,

dikwijls naar hun meester om;

naar hun' meester, die te morgen

zijn beminde peerdenpaar,

onder 't kammen en 't bezorgen,

zei de droeve nieuwemaar.

"Baai," zo sprak hij, "Baai en Blesse,

heden moeten... stille! fraai!

moeten wij naar de uitvaartmesse,

met de wagen, Blesse en Baai!"

En toen, na zijn hand te doppen

in 't gewijde water klaar,

zegent hij de hoge koppen

van 't onachtzaam peerdenpaar.

En hij kust en kruist ze beiden,

en "gij," zegt hij, "Blesse en Baai,

moet een lijk naar 't kerkhof leiden

Baai en Blesse, stille! fraai!

Schuimen zoudt ge en lastig zweten,

zo 'k u zonder wete liet

van de mare, en zoudt verheten,

gave ik u de zegen niet!"

En hij zelve kruist en wijdt hem

eer hij ze in de breidel vangt,

met het water, dat bezijd hem

aan de ruwe bedspond hangt.

Want hij slaapt bij zijne beminde

peerden en bezorgt ze trouw,

trouwer als voor eigen kinde

eigen moeder zorgen zou.

Hij besproeit, en met gewijde

palm speerst hij peerd en stal,

om de lijkvaart te bevrijden

van gevaar en ongeval.

Ha! wie weet hoeveel gevaren

die niet hebben uit te staan,

die met peerden, - God bewaar' hen! -

die met hun meesters gaan?

Traagzaam rijdt en rolt de wagen,

treurig door de strate voort,

en 't is krijsen en 't is klagen,

dat men onder 't dekzeil hoort.

Stap voor stap zo gaan de peerden,

ziende naar hun' meester om;

stap voor stap, alsof 't hun deerde,

traagzaam, treurig, stille... en stom!

Als de ziele luistert

Als de ziele luistert

spreekt het al een taal dat leeft,

't lijzigste gefluister

ook een taal en teken heeft:

blaren van de bomen

kouten met malkaar gezwind,

baren in de stromen

klappen luide en welgezind,

wind en wee en wolken,

wegelen van Gods heilige voet,

talen en vertolken

't diep gedoken Woord zo zoet...

als de ziele luistert!

Ik misse u

AAN EEN AFWEZENDE VRIEND

Ik misse u waar ik henenvaar

of waar ik henenkeer:

de morgenstond, de dagen rond

en de avonden nog meer!

Wanneer alleen ik tranen ween

‘t zij droevig het zij blij,

ik misse u, o ik misse u zo,

ik misse u neffens mij!

Zo mist, voorwaar, zijn wederpaar

geen veugelke in ‘t net;

zo mist geen kind, hoe teer bemind,

zijn' moeder noch zij het !

Nu zingt men wel en ‘t orgelspel

en misse ik niet, o neen,

maar uwe zang mist de orgelklank

en misse ik al met een.

Ik misse u als er leugen vals

wil monkelen zo gij loecht ,

wanneer gij zacht mij verzen bracht

of verzen mededroegt.

Ik misse u nog... waar hoeft u toch,

waar hoeft u niet gezeid...

Ach! ‘k heb zo dikwijls heimelijk

God binnen u geleid!

Daar misse ik u, daar misse ik u

zo dikwijls, en, ik ween:

geen hope meer op wederkeer,

geen hope meer, o neen!

Geen hope, neen, geen hoop, hoe kleen,

die ‘t leven overschiet' ;

maar in de schoot der goede dood

en misse ik u toch niet?



Hoe zere vallen ze af

Hoe zere vallen ze af,

de zieke zomerblaren;

hoe zinken ze, altemaal,

die eer zo groene waren,

te grondewaard!

Hoe deerlijk zijt gij ook

nu, bomen al, bedegen;

hoe schamel, die weleer

des aardrijks, allerwegen,

de schoonste waart!

Daar valt er nog een blad;

het wentelt, onder 't vallen,

de allerlaatste keer,

en 't gaat de duizendtallen

vervoegen thans:

zo zullen ze, een voor een,

daarin de winden bliezen

vol luider blijdzaamheid,

nu tong en taal verliezen,

en zwijgen gans.

Hoe zere vallen ze af,

onhoorbaar in de lochten,

en schier onzichtbaar, in

de natte nevelvochten

der droeve maand,

die, 't ijzervaste speur,

ontembaar ingetreden,

die al de onvruchtbaarheid,

die al de onvriendlijkheden

des Winters baant!

Daar valt er nog een blad,

daar nog een, uit de bogen

der hoge bomenhalle,

en 't dwerst de onbewogen

oktobermist:

't en roert geen wind, geen een,

maar 't leken, 't leken tranen,

die men gevallen zou

uit wenende ogen wanen:

één kerkhof is 't!

Gij, blaren, rust in vree,

't en zal geen een verloren,

geen een te kwiste gaan

voor altijd: hergeboren,

die dood nu zijt,

zal elk van u, dat viel,

de zonne weer ontwekken,

zal met uw groene dracht

de groene bomen dekken,

te zomertijd.

o Zomer!... Ik zal eens

ook Adams zonde boeten,

gevallen en verdord

in 's winters grafstee, moeten;

maar, 's levens geest,

die gij gesteken hebt

in mijn gestorven longen,

die zult gij mij voor goed

niet laten afgedwongen,

die 't graf ontreest!

'k En hore u nog niet,

'k En hore u nog niet,

o nachtegale, en

de paaszunne zit

in 't oosten;

waar blijft gij zo lange,

of hebt gij misschien

vergeten van ons

te troosten?

't En zomert, 't is waar,

't en lovert, 't en lijdt

geen bladtje nog uit

de hagen;

't zit ijs in de wind,

't zit sneeuw in de lucht,

't is stormen, dat 't doet,

en vlagen.

Toch spreeuwt het en vinkt

het luide, overal;

de merelaan lacht

en tatelt;

het must en het meest,

het koekoet, in 't hout;

het zwaluwt en 't zwiert

en 't swatelt.

Waar blijft hij zo lang;

de nachtegale; en

vergeet hij van ons

te troosten?

't En zomert nog niet,

maar zomeren zal 't:

de Paaszunne zit

in 't oosten.



't Er viel ne keer

(Herinnering aan Beethoven's Septuor)

‘t Er viel ‘ne keer een bladtje op het water
‘t Er lag ‘ne keer een bladtje op
het water
En vloeien op het bladtje dei
dat water
En vloeien dei het bladtje op
het water
En wentelen winkelwentelen
in ‘t water
Want ‘t bladtje was geworden lijk
het water
Zo plooibaar en zo vloeibaar als
het water
Zo lijzig en zo leutig als
het water
Zo rap was ‘t en gezwindig als
het water
Zo rompelend en zo rimpelend
als water
Zo lag ‘t gevallen bladtje op
het water
En m' ha' gezeid het bladtje ende
‘et water
‘t En was niet ‘t een een bladtje en ‘t an-
der water
Maar water was het bladtje en ‘t blad-
tje water
En ‘t viel ne keer een bladtje op
het water
Als ‘t water liep het bladtje liep.
Als ‘t water
Bleef staan, het bladtje stond daar op
het water
En rees het water ‘t bladtje rees
en ‘t water
En daalde niet of ‘t bladtje daalde
en ‘t water
En dei niet of het bladtje dei't
in ‘t water
Zo viel der eens een bladtje op
het water
En blauw was ‘t aan den Hemel end'
in ‘t water
En blauw en blank en groene blonk
het water
En ‘t bladtje loech en lachen dei
het water
Maar ‘t bladtje en wa ' geen bladtje neen
en ‘t water
En was nie' meer als ‘t bladtje ook
geen water
Mijn ziele was dat bladtje: en
dat water?-
Het klinken van twee harpen wa'
dat water
En blinkend in de blauwte en in
dat water
Zo lag ik in den Hemel van
dat water
De blauwen blijde Hemel van
dat water!
En ‘t viel ne keer een bladtje op
het water
En ‘t lag ne keer een bladtje op
het water.



Hete pootjes

Een schalkaard had een bie gevaân
en hield ze bij heur vleren :
"Komt hier! - hij zag een jongske staan! -
komt hier mijn knappe kerel!
Hier heb ik zulk een schoon fatsoen
van beestje, ik wil ‘t u geven:
past op maar van ‘t niet dood te doen,
en laat het beestje leven.
Kom aan; jen hand; doet toe, ‘t vliegt weg;
doet toe want ‘t gaat ontsnappen!"
‘t Kind hield zijn handje toe: "Nie' waar,
hoe schoon dat is, hoe lieflijk!"
Ha! ‘t kindje wierd te laat gewaar
hoe schoon en hoe bedrieglijk.
Het liet het beestje los, en ‘t loeg
de traantjes uit zijn oogskes,
en zei ‘t: "Het beestje is schoon genoeg,
maar ‘t heeft zulke hete pootjes.



Groeninghe
…..
Harop! Harop! De trompe steekt;

de boeien los, de banden breekt!

Ten vijande in! Dat, op z'n schansen,

de leeuwen dansen!

Sta vuist en voet de vane omtrent!

En, gij, die God noch ere en kent,

ruimt bane, eer, op uw' vege bansen,

de leeuwen dansen!
…..

Het schrijverke
Gyrinus natans

O krinklende winklende waterding,
Met 't zwarte kabotseke ^] aan,
Wat zie ik toch geren uw kopke flink
Al schrijven op 't waterke gaan!
Gij leeft en gij roert en gij loopt zo snel,
Al zie 'k u noch arrem noch been;
Gij wendt en gij weet uwe weg zoo wel,
Al zie 'k u geen oge, geen één.
Wat waart, of wat zijt, of wat zult gij zijn?
Verklaar het en zeg het mij, toe!
Wat zijt gij toch, blinkende knopke fijn,
Dat nimmer van schrijven zijt moe?
Gij loopt over 't spiegelend water klaar,
En 't water niet méér en verroert
Dan of het een gladdige windje waar,
Dat stille over 't waterke voert.
O schrijverkes, schrijverkes zegt mij dan, -
Met twintigen zijt gij en meer,
En is er geen een die 't mij zeggen kan: -
Wat schrijft en wat schrijft gij zo zeer?
Gij schrijft, en 't en staat in het water niet,
Gij schrijft, en 't is uit en 't is weg;
Geen Christen en weet er wat dat bediedt:
Och, schrijverke, zeg het mij, zeg!
Zijn 't visselkes daar ge van schrijven moet?
Zijn 't kruidekes daar ge van schrijft?
Zijn 't keikes of bladjes of blomkes zoet,
Of 't water, waarop dat ge drijft?
Zijn 't vogelkes, kwietlende klachtgepiep,
Of is 'et het blauwe gewelf,
Dat onder en boven u blinkt, zo diep,
Of is het u, schrijverke, zelf?
En 't krinklende winklende waterding,
Met 't zwarte kapoteken aan,
Het stelde en het rechtte zijn oorkes flink,
En 't bleef daar een stondeke staan:
‘Wij schrijven.’ zo sprak het, ‘al krinklen af
Het gene onze Meester, weleer,
Ons makend en lerend, te schrijven gaf,
Eén lesse, niet min nochte meer;
Wij schrijven, en kunt gij die lesse toch
Niet lezen, en zijt gij zo bot?
Wij schrijven, herschrijven en schrijven nog,
De heilige Naam van God!’


Oorloge

‘t Is oorloge, oorloge is ‘t,

daar mensen zijn, en dieren;

‘t gevecht zit al dat leeft,

geboortevast, in ‘t been:

beweertuigd is het ros,

bewapend staan de stieren

afgrijslijk; hond en kat

strijdzuchtig zijn. Het kleen

zoet honingbietje weet

zijn gif te laten leken

in ‘s vijands wonden; ‘t weet

zijn moordend mes hem, en

zijn' bitterheid, in ‘t lijf

zo nijdig neêr te steken,

dat ook het zoete zeem

onzoet hem smaken zal!

De duive, zonder haat,

het lam, dat liete ‘em binden;

‘t onboze keverken,

het nietje zonder straal;

wie, zonder krijgsgeweld,

wie zal ‘t, o Heere, vinden,

dat onkamplustig is,

dat vrij van de oude kwaal?

‘t Is oorloge, oorloge is ‘t,

daar mensen zijn; de dieren

verscheuren ondereen

malkanderen; de dood

tot in de wolken zit

en spiedt mij!... Goedertieren

Verlosser, vrede zijn,

waar zal ‘t? - In uwen schoot!

De Vlaamse taal is wonderzoet

De Vlaamse taal is wonder zoet,

voor die haar geen geweld en doet,

maar rusten laat in ‘t herte, alwaar

ze onmondig leefde en sliep te gaar,

tot dat ze, eens wakker, vrij en vrank,

te monde uitgaat heur vrije gang!

Wat verruwprachtig hoortoneel,

wat zielverrukkend zingestreel,

o Vlaamse taal, uw' kunst ontplooit

wanneer zij ‘t al vol leven strooit

en vol onzegbaar schoonzijn, dat,

lijk wolken wierooks, welt

uit uw zoet wierookvat!


Vol naalden vliegt de lucht

Vol naalden vliegt de lucht,

vol priemend ijsgekertel,

dat glinstert in de zon,

en, met de asemtocht

gezwolgen, kilt en kerft

de keel en ‘t haargespertel,

dat in de neuze temt

de toevoer van de locht.

‘t Is bijtend koud. Een spree

van witheid, ongemeten,

‘t zij waar ge uw ogen vlucht,

ligt overal gespreid;

‘t is snee' tot in uw huis,

‘t komt snee' door al de spleten;

‘t is snee', ‘t is immer snee',

en al sneeuwwittigheid.

De wind komt, wild en boos,

gesnoeid uit alle gaten;

geen ruste en wilt hij, eer

hij eenmaal weten zal

dat ‘t volk verdwenen is,

en hem wilt meester laten...

‘t Is bijster, bijtend koud,

en ‘t wintert overal.

De avondtrompe

Heur' trompe steekt de koe: ze is moe

van neerstig om te knagen;

van lange, in ‘t jeugdig grasgewas,

de zware eur te dragen;

de zware eur, die, molkenvol,

albij de grond genaakt;

die zwaait, die heur de tred belet,

en ‘t lichaam lastig maakt.

Ze steekt de trompe en tuit, om uit

de meers te mogen komen,

ter melksteê, om, ontlaan, voortaan

heur zog te zijn ontnomen;

heur zuivel, dat zo zoet, zo goed,

zo zuiver is; en dat,

voor alle lieden, ate en bate,

en drinkbaarheid bevat.

De trompe steekt de koe, daartoe

verwekt, alzo de mensen,

die, tegen avond, lam en stram

gewrocht, de ruste wensen.

De mens is moe, de koe is moe,

en iedereen betracht,

na ‘s zomers zware werk, onsterk,

de zegenvolle nacht.

Bonte abelen

Wit als watte, en teenegader

groen, is 't bonte abeelgeblader.

Wakker, als een wekkerspel,

wikkelwakkelwaait het snel.

Groen vanboven is 't en, zonder

minke, wit als melk, vanonder.

Onstandvastig volgt het, gans,

't onstandvastig windgedans.

Wisselbeurtig, op en neder,

slaat het, als een' vogelveder.

Wit en grauw, zo, door de lucht,

"bonte-abeelt" de duivenvlucht.

Met zwart- en zware zwaai aan 't werken door de grauwe

Met zwart- en zware zwaai aan 't werken door de grauwe,

de zonneloze locht, ik de oude rave aanschouwe;

die, roeiende op en dóór de schaars gewekte wind,

gelijk een dwalend spook, eilaas geen' ruste en vindt.

Ze is zwart gebekt, gepoot, gekopt in 't zwarte; als kolen,

zo staan heur ogen zwart, in hun' twee zwarte holen

te blinken; rouwgewaad en duister doek omvangt

het duister wangedrocht, dat in de nevelen hangt.

Ze is stom! Ze 'n uit geen woord en 't waaien van heur' slagers

en hoort gij niet. Alzo de zwarte dodendragers

stilzwijgend gaan, zo gaat zij zwijgend op de lucht,

en wendt alhier aldaar heur' zwarte ravenvlucht.

Wat wilt gij, duister spook! Waar gaat gij? Van wat steden

zijt gij, met damp en doom en 's winters duisterheden,

alhierwaarts aangewaaid? Wat boodschap brengt gij? Van

wat ramp of tegenspoed zijt gij de bedeman?

Is ziek- of zuchtigheid, uit 's noordens grauwe landen;

is sterfte wederom, is hongersnood op handen?

Is moordaanslag, verraad de zin van uw vermaan;

of gaat de muil misschien des afgronds opengaan?

Geen woord! Dan, weg van hier, onzalige: gaat varen

alwaar nooit zonne en rijst; alwaar de grimme baren

staan ijsvast overend, als rotsen; en waar nooit

noch blom noch blad de buik van moeder aarde en tooit!

Gaat aan! Of spreekt een woord, zo de andere vogeldieren

te zomertijde doen, die in de bossen zwieren:

ja, 's winters, als de snee' heur laken heeft gespreid,

nog vinkt en klinkt het hier, vol vogelvlijtigheid.

En gij! De rave trekt, met trage vederslagen,

voorbij mij, zwaar en zwart gelijk een kerkhofwagen,

en roept mij, onverwachts, terwijl zij henenvaart,

al in één enkel woord, heur' winterboodschap: ‘Spaart!’