VERLEYEN, Cyriel

Vertel eens wat over Vlaanderen

…..
In de nieuwe Belgische Grondwet stond: het gebruik van de talen is vrij. Dat klonk heel onschuldig en het leek volkomen rechtvaardig, maar… voor de lui die aan de macht waren, betekende het: niemand kan ons verplichten een andere taal te spreken dan Frans, ook niet met mensen die geen Frans verstaan.

…..
In een van zijn brieven ( van Charles Rogier ) staat het volgende te lezen:

“De eenheid van taal is de noodzakelijke basis voor een stevige staat. Het Frans moet de taal van België worden. Deze eenheid van taal kan het best bereikt worden door kandidaten uit Wallonië en Luxemburg te kiezen voor de posten in het leger, de administratie en de magistratuur. De Vlamingen zullen aldus gedwongen worden Frans te leren.”

…..
Jacob Karsman was geen lammetje en hij liet het daar niet bij. Hij tekende beroep aan tegen het vonnis van de Antwerpse rechtbank en nam de bekende voorman Julius Vuylsteke als advocaat.

Vuylsteke verscheen met zijn cliënt voor het Hof van Beroep van Brussel en verklaarde, dat hij in het Nederlands wenste te pleiten. Er heerste grote consternatie bij de hoge rechters. Die trokken zich terug om de zaak te onderzoeken en deelden wat later aan Vuylsteke mee dat zijn eis was afgewezen. In de grondwet stond dat het gebruik van de talen vrij was en dus konden de rechters niet verplicht worden een pleidooi te horen in een andere taal dan de hunne.

Vuylsteke en Karsman verlieten verontwaardigd de gerechtszaal. Het Beroepshof veroordeelde Karsman tot drie maanden gevangenis. Die straf was natuurlijk niet in verhouding met de geringe fout die de veroordeelde begaan had. Het was duidelijk dat het gerecht wraak had genomen op de Vlaamse raddraaiers die het hadden gewaagd kritiek te uiten op de toestanden in het Belgische vaderland.

…..
Een paar dagen later werd Julius de Vos, klasgenoot van Rodenbach, bij de superior geroepen. Die zei hem dat hij voorgoed van de school was gejaagd. Waarschijnlijk hoopte de superior toen nog dat een zo streng voorbeeld voldoende zou zijn om de andere oproerkraaiers klein te krijgen. Dat was een vergissing. Onder de leiding van Rodenbach sloten de jongeren zich hechter aaneen. Voortaan noemden ze hun beweging de Blauwvoeterij. Er volgden nog meer straffen. In de Lettergilde, een soort kunstkring voor de leerlingen van het college, mochten geen Vlaamsgezinde toespraken meer gehouden worden, zelfs niet in het Frans. Het was ook verboden Vlaamse liederen te zingen of in het Vlaams toneel te spelen. Je kon zelfs een zware straf oplopen als je een prentje van de heilige Lutgardis, de patrones van Vlaanderen, in je kerkboek bewaarde.

…..
Na korte tijd werd de godsvrede ( 1914) om verscheidene redenen verbroken. Een van die redenen was dat een groep leidende Franstaligen de Vlamingen van verraad beschuldigd hadden, o.a. bij de strijd om Antwerpen. Een tweede reden was dat de Franstaligen zich er bij de Duitsers over beklaagden dat alle verordeningen van de bezettende overheid niet alleen in het Duits en het Frans maar ook in het Nederlands werden uitgevaardigd. En dat op een moment dat duizenden jonge Vlamingen vrijwillig dienst genomen hadden in het leger.

…..
En toen u thuiskwam? (van het strafkamp aan de Orne)

(Ward HERMANS:) “Mijn ouders wisten niet wat er met mij gebeurd was. Op de kast stond mijn foto, versierd met een driekeurig lint. Ik haalde er dat meteen af. Dat kan niet meer, zei ik.

Vele jaren later las ik een zin van Solzjenitzyn: ‘Een staat die zijn soldaten verraadt, kan geen vaderland zijn’. Die gaf precies weer, wat ik na die verschrikkelijke oorlog voelde. Het heeft mijn leven getekend!”

…..
(Armand Preud’homme): Nee, ik ben aangehouden omwille van het lied Kempenland. Het dateerde van 1939 en het was erg populair. De rechters die over mijn geval moesten oordelen, kenden geen Nederlands. Toen het lied voor hen lag, vroeg de ene: “Qu’est-ce que ça veut dire?” De andere haalde de schouders op en zei: “C’est sans doute le nom de sa femme.” … U weet dat in de tekst van Jozef Simons de passage voorkomt: “Kempenland aan de Dietse kroon wonderfrisse perel…”. De heren wilden het verschil niet zien tussen Diets en Duits. Ik ben niet echt veroordeeld, maar ik heb 6 maanden in de gevangenis gezeten.

…..