BANNING, W.

Karl Marx

…..
Men heeft er meermalen op gewezen, dat de marxistische gedachtewereld allerlei denkschema’s van het christendom heeft overgenomen, maar ze dan tegelijk geseculariseerd heeft. Zo het reeds genoemde schema: paradijs-zondeval-verlossing, privaateigendom der productiemiddelen is dan ‘de zonde’, gesocialiseerd eigendom de verlossing. Of ook: het begrip ‘openbaring der heilswaarheid’, die geloof vraagt, wordt vervangen door het marxistisch leerstelsel, dat de gebeurtenissen doorzichtig maakt en diepe zekerheden schenkt. Marxisten zelf hebben het Communistisch manifest wel hun ‘Bijbel’ genoemd, en bedoelden dan: het geschrift dat de beslissende richting aan hun leven gaf, omdat het de waarheid onthulde omtrent de gang der geschiedenis. Men kan eraan toevoegen: de marxistische ‘partij’ functioneert voor haar leden als ‘Kerk’; er is een onfeilbare waarheid en de te volgen tactiek verzorgt, en vooral: die geborgenheid schenkt.

…..
Wat Tillich in de jaren na de eerste wereldoorlog genoemd heeft het ‘kairosbewustzijn’. Daaronder verstond hij het bewustzijn dat men in de burgerlijke wereld van toen leefde in een beslissende crisisperiode, die tot handelen opriep met het oog op ver reikende, bevrijdende doelstellingen. Kairos betekende in het Nieuwe Testament: de aangebroken volheid der tijden, die voor de volken is aangelicht. De christenen bedoelen: het inbreken van de eeuwigheid in de tijd, het Woord dat vlees wordt. De marxisten stellen: de slavernij door de macht van het geld maakt plaats voor bevrijding der humaniteit. Beide gedachtewerelden zijn ‘profetisch’, gericht op een toekomstig heil, dat nù met beslissende kracht op ons toekomt, de christelijke verbindt eeuwigheid en tijd, de marxistische blijft zuiver diesseits, op de aarde gericht, is dus seculair.

…..