JORIS, Lieve

Terug naar Kongo

…..
In die jaren had ieder Vlaams gezin wel een heeroom in de missie. Het moederleed om zijn afwezigheid werd ruimschoots vergoed door de nieuwe wereld waarin de familie terechtkwam: missionarissen met verlof brachten verhalen over zoonlief in de brousse en tafelden mee op zondag, zodat dieprode wijnvlekken achterbleven op het damasten tafellaken en het hele huis doortrokken was van sigarenwalm.
…..
Zo kwam hij in Kongo terecht. Zoals de meeste Vlamingen ging hij meteen naar de brousse . De Walen zaten meer in de stad. Dat weerspiegelde de verhoudingen zoals ze in die tijd in België waren. De stomme Vlamingen moesten met hun handen werken, de Walen legden het uit, zoals de paters onder elkaar zeiden.

…..
Al heb ik me steeds voorgenomen daar niet aan mee te doen, dit is mijn eerste daad van corruptie. Waarschijnlijk heeft Riva een telefonist in een ver buitenland voorgelogen dat hij uit Kenia of een ander Afrikaans land belde, daarom moest ik natuurlijk Engels praten.

Nu begrijp ik ook waarom simpele ambtenaren als Riva, die niet meer dan duizend zaïres per maand verdienen – terwijl een zak maniok al twaalfhonderd zaïres kost – toch kunnen rondkomen. Article 15, débrouillez-vous pour vivre , zingt de populaire Zaïrese groep Empire Bakuba. Zo werkt article 15 dus in Kinshasa.

…..
De enige blanken die ze ooit zagen waren de mannen die zittend in hun jeeps voorbijreden. Zodat ze verwonderd waren toen een van hen op een dag uitstapte en rechtop bleek te kunnen staan. Ze hadden altijd gedacht dat blanken zich alleen in zittende houding voortbewogen.

…..
Onder de inwoners van Shaba is de nostalgie naar de secessie groot. In die jaren vloeiden de rijkdommen van Katanga naar hen terug. Ze hadden Katangees geld, een leraar kon een auto kopen en zijn kinderen gingen met de fiets naar school. Tijdens de secessie werd er gebouwd in de stad. Later verdween het geld dat Katanga opbracht weer naar de hoofdstad. En wat kregen zij ervoor terug? Niets.
…..