DE KEYZER, Laurens

…..

Geen student kon in die tijd overleven zonder het toenmalige internet, dat bestond uit alle over de wereld verspreide universitaire kaartenbakken – waaronder een imposant exemplaar in de entreezaal van de Boekentoren van Gent, het koosnaampje voor de universitaire bibliotheek. Ik vermoedde eerlijk gezegd dat die collectie van honderden metalen schuifbakjes al lang verdeeld was onder de kleinkinderen van een paar handige profs, maar nee, ze staan er nog altijd. Pure educatieve archeologie. Nostalgie, en dood.

Op de kast staat een bordje met een bondig in memoriam: ‘Steekkaartencatalogus eind 1986 stopgezet’. Geen mens die er nog in vingert. Naast de eindeloze rijen “fichenbakken” staat nu een falanx van computers opgesteld en toen ik op een van de schermen lukraak een studie over genot en huwelijk in de late middeleeuwen uit de rij plukte, kreeg ik zowaar een scan van de betreffende oude steekkaart aangeboden. De ladekasten zullen allicht verhuizen naar een museum van industriële archeologie of elders dienen voor het opslaan van vogelvoer of nagels en vijzen in bulk. Maar de originele steekkaarten zijn gedoemd om te verdwijnen. Mooi dat ze dan toch in hun oorspronkelijke gedaante gedigitaliseerd zijn, het had erger gekund.

…..

Rechts achter de toegangsdeuren van de Boekentoren, op het einde van de gang, staat in ernstige letters boven een dubbele deur: ‘Handschriften en Kostbare Werken’. Dat was nu precies de deur die ik zocht. Ik verlangde namelijk naar het precaire genot om eens behoedzaam een oud en kostbaar manuscript ter hand te mogen nemen, zo mogelijk in het Middelnederlands geschreven en, beter nog, handelend over genot. De dame aan het bureau keek niet eens op van mijn verzoek, ze zijn daar duidelijk wat gewend. Ze gaf me een catalogus van Middelnederlandse handschriften, samengesteld door professor Joris Reynaert, naar ik eerder al vernomen had een autoriteit in het vak. ‘Kiest u er maar een manuscript uit,’ zei ze vriendelijk, ‘ik zal het dan voor u gaan zoeken.’ Ik stond paf van zoveel soepelheid. Geen diploma nodig, geen bewijs van goed gedrag en zeden, zelfs geen kruisverhoor over mijn kennis van het Middelnederlands.

..…

Weinige minuten later dook de bibliofiele dame op met een juweel van een handschrift. Een boekje om te zoenen. Eerder dik dan groot, want slechts 14,7 bij 10,5 centimeter, in een fraai lederen omslag gebonden, alle blaadjes beduimeld door vingers van heel lang geleden en volgeschreven met woorden in meer dan zeshonderd jaar oude, donkere inkt, vaak met rode inkt geaccentueerd of soms ook doorstreept, woorden die ik hier en daar wel lezen kon maar vaak niet begreep. Ik voelde me als een ontdekkingsreiziger die nog niet wist welk land hij zopas ontdekt had. En toen viel plots een bundeltje bleek papier uit het boekje.

…..